Susan Sontag: Bilinç Tene Kuşanınca (25 Mart 1980)

…
Aydınlanma, gizemi kaldırma, halüsinasyon olarak fotoğraf. Her ikisi de.

Joseph:
Stalin yönetiminde: sansür değil karartma.

Devletin çizmesi frende, edebiyatın “ilerleyişi”ni yavaşlatıyor — bu freni süslemek.

Count von Metternich, Heine’ın bir şiirini okuduktan sonra: “Harika. Bütün kopyalarına derhal el koyulsun.”

Geleneksel tercih — bellek aracını harekete geçirme — + bir daha asla kapatamama.

[Sıradaki girişler tarihsiz fakat besbelli 1980 Nisan ya da Mayıs ayında yazılmışlar. SS bu dönemde Canetti makalesi üzerinde çalışıyordu.]

[Kutu içine alınmış:] Metin parçaları

(Öyküler + makalelerden parçaları bir deftere kaydet.)

Bir mimardı, ama şimdi “mağaza tasarımcısı”.

…

“Ben cesur değilim. Yalnızca korkmanın, yapmaktan korkmadığım şeyleri yapmama engel olmasına izin vermiyorum.”

***

[Sıradaki girişin başlığı “Bir Evlilik”. SS başlığı kutu içine almış. Anlaşılan o ki, Philip Rieffle evliliğinin tarihlenmemiş bir anlatısını yazmış.]

Onun mirası delilik. Tabii onunla evlendiğimde bunu bilmiyordum. Yüksek beklentilerim vardı. Yüzlerce arkaik özlem beni aptallaştırmıştı. Gençtim. Gençliğin yağlı aromatik atomları kemikli yüzünü gizliyordu.

Gömleğini çıkardığında belindeki kaim yağ tabakası beni şoke etmişti [SS alternatif olarak “üzmüştü” yazmış.] Kollarımla seni sararken titriyordum. Yere sarılmak gibiydi.

Ruhun ayartması korkunç bir şeydir. Gurur, şehvet bastırılır. İçgüdüye duyulan horgörü. Kendini başkalarından üstün hissetmek kolay. Onlar bizim kadar saf değil.

Evliliğimiz, kutsal evliliğimiz. Herkes sadakatsizdir. Bundan ötürü biz sadakatsiz olmayacağız.

Ama biz saftık.

Benden çok daha yaşlı görünüyordun. Bu beni utandırıyordu.

Her şeyin çöküşünü ağzımda acı bir tatla izledim — hal ve tavırlar, kullanılan dil. Korkunç televizyon programları. Anne babalarına karşılık veren çocuklar. Basit sözcükleri yanlış yazan öğrenciler.

Fransızların 19. yüzyıldaki cinsel çıkarcılığı + sinikliği (Flaubert, Concourt Kardeşler) — İngilizlerin aptallığı + köylülüğü — Rusların vahşiliği + çektikleri acılar

…

Alman kültürü, Batı kültürünün en yüksek ifadesi…. (bundan dolayı liberal siyaset kurumları yoktu)

Sanatın görevi Almanya’da felsefe aracılığıyla formüle edilir. Bu yüzden bütün Alman sanatı Wagner’e çıkar. Hiçbir şey yeterince büyük değildir >>> Onlar Avrupa’nın en gelişkin, en derin kültürüydü (felsefe, akademi + müzik)

Etik suçlu

Duygusal suçlu

***

Aforizmacının en sevdiği konu: kendisi

Defter yazarları
Lichtenberg aktif biçimde mizojinist değil

***

[Canetti üzerine:] Savaş öncesinde: Üç Upton Sinclair çevirisi (1930 & 1932 — 25 ve 27 yaşında); sonra Auto-da-Fé (1935); otuz yaşındaydı! — arkasından Broch üzerine bir makale (1936), 31 yaşındaydı; bir konuşma olarak hazırladı bu metni. Yazarın 1) orijinal; 2) çağını özetleyen; 3) zamanına karşı duran biri olması gerektiğini söylüyor. Sonuç: yazar nefes almak istiyor.

Canetti, hem düşüncenin son 150 yılını —tarihi ettiği gibi— inkâr eden yazar hem de eski moda tipik bir Avrupalı entelektüel. Tuhaf eserler bütününün içinde bilincin bütün sorunları örtük + açık şekilde yer alıyor.

“La grand absent” tarihtir

[Kutu içine alınmış:] Tutku olarak Zihin: Canetti üzerine notlar. Her bölüm eşit ağırlıkta, dolayısıyla formu mantıklı

…

Sorulduğu zaman, Duchamp hiçbir şey yapmadığını, yalnızca nefes aldığını söylüyordu

C[anetti] hayatta kalmayı başaran biri,

Duchamp’ın düşüncesi: tamamen özgürleşmiş insan — bir kariyere, saygınlık ve şöhret kazanmaya, güç toplamaya ihtiyacı yok…

Nihai kalabalık, insanın düşüncelerindeki kalabalık. Hızlı + yavaş kalabalıklar olduğu gibi, hızlı + yavaş düşünceler de var.

s.531—533

Susan Sontag
Bilinç Tene Kuşanınca
Günlükler, 1964 — 1980

Yayına Hazırlayan: David Rieff
Türkçesi: Begüm Kovulmaz

Everest Yayınları