Neşet Ertaş – Yazımı Kışa Çevirdin

Neşet Ertaş, Türk halk ozanı ve halk müziği şarkıcısı. Abdallık geleneğinin son büyük temsilcisi. Yaşar Kemal, Ertaş’ı “Bozkırın Tezenesi” olarak adlandırmıştır.

Çocukluk dönemi (İlk yılları)

Babası bağlama ustası Muharrem Ertaş, annesi Döne Ertaş’tır. 8 yaşına kadar doğduğu köy olan Kırtıllar Köyü’nde yaşamış, sonrasında ailesi ile birlikte İbikli Köyü’ne yerleşmişlerdir. 12 yaşındayken annesi Döne’yi kaybetmiştir. Babası Muharrem Ertaş, Yozgat’ın Kırıksoku Köyünden Arzu isminde bir kadınla evlenince bir süre bu köyde yaşadıktan sonra Yozgat’ın Yerköy ilçesine yerleşmişlerdir.

Ertaş, ilkokula gittiği yıllarda önce keman, sonra da bağlama çalmayı öğrendi. Babası Muharrem Ertaş ile birlikte yörenin düğünlerinde sazı ile çalıp sesi ile türküler söylemeye başladı. Ertaş, etkilendiği tek kişinin babası Muharrem Ertaş olduğunu söyler. Bu durumu şu şekilde ifade eder; “Babamla ben aynı ruhun insanlarıyız”.

Sanat hayatı

Neşet Ertaş, Kırşehir ve ardından 2 yıl da Kırıkkale’de bulunduktan sonra 1957 yılının sonunda İstanbul’a gelerek Şen Çalar Plak’ta ilk plağını Neden Garip Garip Ötersin Bülbül adı ile babası Muharrem Ertaş’a ait bir türküyle çıkarır. Halk tarafından çok beğenilen bu plağı diğer plak, kaset ve halk konserleri takip eder. 2 yıl İstanbul’da çalıştıktan sonra Neşet Ertaş Ankara’ya yerleşir ve sahne hayatına burada devam eder. 1962’de İzmir Narlıdere’de askerliğini yapar. Askerliğini yaptıktan sonra Ankara’da çalıştığı gazinoda Leyla isminde bir kızla tanışır ve hemen evlenir. Babası Muharrem Ertaş, Neşet’in bu evliliğine şiddetle karşı çıkar. Bu olaylardan sonra Neşet Ertaş ve Muharrem Ertaş uzun yıllar konuşmazlar. Neşet Ertaş ve Leyla Ertaş’ın bu evlilikten Döne, Canan adında iki kız ve Hüseyin adında bir erkek çocukları olur. 7 yıl evli kaldıktan sonra 1970’lerin başlarında ayrılırlar. 1978 yılında alkol ve sigara kullanımından dolayı parmaklarından felç geçirir ve işsiz kalır. Kardeşinin daveti üzerine Almanya’ya gider. Tedavi olur. Çocuklarının eğitimi ve sanatsal çalışmalarından dolayı uzun bir süre Almanya’da kalan sanatçı, 2000 yılında İstanbul’da verdiği konserle sahne hayatına geri dönmüştür.

Demirel zamanında kendisine sunulan ‘devlet sanatçılığı’ unvanını; “O dönem Süleyman Demirel cumhurbaşkanıydı. Devlet sanatçılığı bana teklif edildi. Ben, ‘hepimiz bu devletin sanatçısıyız, ayrıca bir devlet sanatçısı sıfatı bana ayrımcılık geliyor’ diyerek teklifi kabul etmedim. Ben halkın sanatçısı olarak kalırsam benim için en büyük mutluluk bu. Şimdiye kadar devletten bir kuruş almadım, bir tek TBMM tarafından üstün hizmet ödülünü kabul ettim. Onu da bu kültüre hizmet eden ecdadımız adına aldım.” diyerek geri çevirmiştir. Halk bu tavra destek vermiş ve Neşet Ertaş âdeta yaşayan bir efsane olmuştur. Unesco Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında yapılan ulusal envanterlerden Yaşayan İnsan Hazineleri Türkiye Ulusal Envanterine alınarak yaşayan insan hazinesi kabul edilen Ertaş, 25 Nisan 2011 tarihinde İTÜ Devlet konservatuarı tarafından fahri doktora ödülüne layık görülmüş, bağlamadaki tavrı ve türküleri konservatuarlarda ders olarak okutulmuştur. Hayatı ve eserleri Doç. Dr. Erol Parlak tarafından iki ciltlik bir kitap hâlinde yayımlanmıştır.

25 Eylül 2012 tarihinde İzmir’de tedavi gördüğü hastanede ileri evrede prostat kanseri nedeniyle yaşamını yitirmiştir. Cenazesi Kırşehir Bağbaşı Mezarlığında toprağa verilmiştir.

Mezarı ise babası Muharrem Ertaş’ın yanındadır. Mezar taşında ise ”Sakin ol ha, insanoğlu. İncitme canı, her can bir kalp, Hakk’a bağlı. İncitme canı, incitme.” yazılıdır.

Neşet Ertaş’ın adı Kırşehir’deki caddelerde, okullarda bulunmaktadır, ayrıca babası Muharrem Ertaş’la birlikte bir de anıtı bulunuyor.

Dünyada robot heykeli yapılmış ilk saz sanatçısıdır. Android heykeli dünyaca ünlü heykel sanatçısı Adil Çelik tarafından yapılmış, Kırşehir Neşet Ertaş Gönül Sultanları Kültür Evi’nde yerini almıştır.

Diskografi

Tek parçalar

• 1957 – Neden Garip Garip Ötersin Bülbül
• Çoban
• 1957-1979 Yılları arasında Kendisinin bile bilmediği birçok plak albüm yapmıştır. Bazıları şunlardır;
• Hareli Gelin
• Diloylu Halay Havası
• Varıp Bir Kız On Yaşına Değince
• Şeytanın Atına Binip Yeldirme
• Bir Leyla Misali
• Yardan Tatlısı Bulunmaz
• Engeller Koymuyor Yar Sana Varsam
• Ceylan
• Vefasız Yar Aşkına (vay bana vah bana)
• Kıbrıs Destanı (Kıbrıs Barış Harekatından Sonra Yazmış Olduğu Türküsü)
• Giyindim Kuşandım Gittim Düğüne
• Aşk Elinden Ağlayan
• Sar Leyla Leyla(ayrıldığı karısına yazmıştır)
• Hasta Düştüm
• Tor Şahin Misali
• Uyma Sakın

Albümleri

• 1957 – Neden Garip Garip Ötersin Bülbül
• 1960 – Gitme Leylam
• 1979 – Türküler Yolcu
• 1985 – Sazlı Oyun Havaları
• 1987 – Türkülerle Yaşayan Efsane Deyişler Bozlaklar Türküler
• 1988 – Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde
• 1988 – Kendim Ettim Kendim Buldum
• 1988 – Kibar Kız
• 1989 – Hapishanelere Güneş Doğmuyor
• 1989 – Sazlı Sözlü Oyun Havaları
• 1990 – Gel Gayri Gel
• 1992 – Şirin Kırşehir
• 1993 – Kova Kova İndirdiler Yazıya
• 1995 – Seçmeler 2
• 1995 – Seçmeler 3
• 1995 – Seher Vakti
• 1995 – Altın Ezgiler 3
• 1995 – Benim Yurdum
• 1997 – Nostalji 1
• 1998 – Ölmeyen Türküler 2
• 1999 – Ölmeyen Türküler 3
• 1998 – Gönül Yarası

Neşet Ertaş Külliyatı (15 serilik)

• 1999 – Zülüf Dökülmüş Yüze 1 Kayıt tarihi:1969-1974
• 1999 – Gönül Dağı 2 Kayıt tarihi: 1969-1974
• 1999 – Mühür Gözlüm 3 Kayıt tarihi: 1969-1974
• 1999 – Zahidem 4
• 1999 – Neredesin Sen
• 2000 – Garibin Dünyada Yüzü Gülemez 5 Kayıt tarihi: 1969-1974
• 2000 – Niye Çattın Kaşlarını 6 Kayıt tarihi: 1969-1974
• 2000 – Çiçekdağı 7 Kayıt tarihi: 1969-1974
• 2000 – Ayaş Yolları 8
• 2000 – Sevsem Öldürürler 9 Kayıt tarihi: 1974-1986
• 2000 – Ağla Sazım 10 Kayıt tarihi: 1974-1986
• 2000 – Hata Benim 11
• 2001 – Dostlara Selam 12
• 2001 – Sabreyle Gönül 13
• 2002 – Yar Gönlünü Bilenlere 14
• 2002 – Vay Vay Dünya 15
• 2003 – Gurban Olduğum
• 2008 – Neşet Ertaş 2008

Belgesel

• Can Dündar, Garip: Neşet Ertaş Belgeseli, Kalan Müzik
• TRT İç Yapım, Bozkırın Tezenesi, TRT
• Cine5 İç Yapım, Portreler Neşet Ertaş belgeseli, Cine5

Kaynakça

1. 
   

   ^ Kendi sesinden hayatı: Bin dokuz yüz otuz sekiz cihana, Kırtıllar köyünde geldin dediler

   
   
2. 
   

   ^ “Neşet Ertaş’a saygılarla” (Türkçe). TRTTürk. 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2012.

   
   
3. 
   

   ^ Neşet Ertaş’ı kaybettik.

   
   
4. 
   

   ^ “Neşet Ertaş, sevenleriyle buluşacak”. Hürriyet Gazetesi. 11 Eylül 2014. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.