José Saramago, Körlük

“Bir sürü bilinçdışı öğenin saldırısına uğrayan, bir o kadar da başka öğenin yok sayıldığı ahlak bilinci, varolan, her zaman da varolagelmiş bir niteliktir; Dördüncü Zaman filozoflarının, ruh denen şeyin henüz basit, belirsiz bir taslak olduğu sıralarda icat ettiği bir şey değildir. Birlikte yaşamanın getirdiği etkinlikleri ve genetik değişmeleri bir yana bırakacak olursak, bilincimizi giderek damarlarımızda